Türkiye Gazetesi: 4+4+4 eğitim sisteminden değişiyor!
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in 2012 yılında başlayan 4+4+4 eğitim sisteminden dönüş sinyali vermesi, eğitim camiasında büyük yankı uyandırdı.

Milli Eğitim Bakanlığı, 2012 yılında yürürlüğe giren 4+4+4 eğitim sisteminde değişiklik sinyalleri verdi. Eğitimciler tarafından olumlu karşılanan bu gelişme, özellikle lise eğitiminin yeniden yapılandırılması gerektiği yönündeki tartışmaları alevlendirdi. Üç eğitim derneği tarafından hazırlanan raporda, lise eğitiminin dört yıldan üç yıla düşürülmesi, zorunlu eğitimin esnetilmesi ve öğrencilerin daha erken yaşta branşlara yönlendirilmesi gibi öneriler öne çıktı.
Zorunlu Eğitim Tartışması
Zorunlu eğitimin 12 yıl olması yıllardır tartışılan bir konu. Bazı eğitimciler, bu sistemin çocukların yeteneklerini körelttiğini ve meslek edinmelerinin önünde engel teşkil ettiğini savunurken, bazıları da eğitimin zorunlu olmasının gerekliliğini vurguluyor. Enderun Özgün Eğitimciler Derneği, Maarif Platformu ve Medeniyet Enstitüsü tarafından düzenlenen çalıştayda, 12 yıllık zorunlu eğitimin dayatma olduğu ve öğrencilerin mesleki beceriler kazanmasını zorlaştırdığı ifade edildi. Raporda, özellikle lise eğitiminin gözden geçirilmesi gerektiği belirtildi.
Raporun Öne Çıkan Başlıkları
- Zorunlu eğitim bir hak olarak kalmalı, bir mecburiyet haline getirilmemeli.
- Lise ve üniversiteler, her öğrencinin kolayca mezun olabildiği sistemlerden kurtarılmalı.
- Mezuniyetin kolay olduğu bir sistem yerine, öğrencilerin gerçekten donanımlı hale geldiği bir model benimsenmeli.
- Branşlaşma süreci erkene çekilmeli ve sınıf geçme kriterleri yeniden düzenlenmeli.
- Bitirme sınavları tekrar gündeme getirilmeli.
Zorunlu Eğitim ve İşsizlik İlişkisi
Raporda, zorunlu lise eğitiminin üniversite eğitimine olan talebi artırdığı ve bunun da işsizliği körüklediği vurgulandı. Üniversite eğitiminin herkes için zorunlu hale gelmesi, iş dünyasının ihtiyacı olan nitelikli ara eleman sıkıntısını daha da derinleştiriyor. Uzmanlar, gençlerin sanayide ve mesleki alanlarda beceri kazanmadan üniversiteye yönlendirildiğini ve bunun işsizlik sorununu büyüttüğünü dile getiriyor.
Liseler Zorunlu Olmaktan Çıkarılmalı mı?
Rapora göre, mevcut sistemin en sorunlu kısmı, lise eğitiminin zorunlu hale getirilmiş olması. Eğitimciler, 4+4+4 sisteminin son dört yıllık diliminin zorunlu olmaktan çıkarılması gerektiğini savunuyor. Liselerin zorunlu olması, ders başarısızlığını artırıyor, disiplin sorunlarını derinleştiriyor ve eğitim kalitesini düşürüyor. Bu nedenle, lise eğitimi isteğe bağlı hale getirilmeli ve üç yıla indirilmeli.
Mesleki Eğitime Daha Fazla Önem Verilmeli
Türkiye’de ciddi bir ara eleman sıkıntısı yaşandığı biliniyor. Bu açığın kapatılması için mesleki eğitime ağırlık verilmesi öneriliyor. Meslek liselerinin itibarsızlaştırılmaması gerektiği belirtilirken, bu okulların mühendislik eğitiminin bir basamağı olarak yeniden yapılandırılması gerektiği ifade ediliyor. Mesleki eğitimin cazip hale getirilmesiyle birlikte, öğrencilerin meslek liselerini daha fazla tercih etmesi sağlanabilir.
MEB’den Açıklama: Tartışmaya Açılacak
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir yayında zorunlu eğitimin uzun olduğunu belirterek, bu konunun yakında tartışmaya açılacağını ifade etti. Bakan Tekin, çocukları bu kadar uzun süre standart bir eğitim sistemine tabi tutmanın doğru olmayabileceğini söyledi.
Uzun Vadeli Planlama Şart
Eğitim sisteminde yapılacak değişikliklerin kısa vadeli çözümler yerine uzun vadeli planlar doğrultusunda ele alınması gerektiği vurgulandı. Üniversitelerde bölümlerin kontenjanlarının talebe göre değil, ülkenin ihtiyaçlarına göre belirlenmesi gerektiği ifade edildi. Eğitimde ezbere dayalı sistemin yerine, öğrencilerin analitik ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirebileceği bir yapının oluşturulması önerildi.
Doç. Dr. Yusuf Kızıltaş ise, zorunlu eğitimin gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, ilkokul süresinin beş yıla çıkarılmasını ve liselerin zorunlu olmaktan çıkarılmasını önerdi. Eğitimde yapılacak köklü değişikliklerin, öğrencilerin geleceğini daha sağlıklı bir temele oturtacağı düşünülüyor.
Kaynak: Türkiye Gazetesi