Milyonlarca çalışan, emeklilik günlerini iple çekerken akıllarındaki en önemli sorular "Ne zaman emekli olabilirim?", "Emekli olunca ne kadar maaş alacağım?" ve "Emekli aylığımı nasıl yükseltebilirim?" oluyor. İşte bu kritik sorulara SGK Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya Gazetesi'ndeki köşesinde aydınlatıcı ve yol gösterici cevaplar veriyor.
Emekli Maaşı Hesaplama Artık Çok Kolay: E-Devlet Yanınızda!
Çalışanlar, emekliliklerinde alacakları tahmini maaş miktarını öğrenmek için artık uzun uğraşlara gerek duymuyor. E-Devlet üzerinden kolayca erişilebilen "4A Emekli Aylığı Hesaplama" bölümü sayesinde, o güne kadar ödenen primler doğrultusunda emekli olunduğunda alınacak aylık tutarı görüntülenebiliyor. Bu sistem, çalışanların SGK'ya bildirilen prime esas kazançlarının emekli maaşı üzerindeki etkisini de düzenli olarak takip etmelerine olanak tanıyor.
Ne Zaman Emekli Olurum? İşte Kritik Tarihler ve Şartlar!
Emeklilik tarihi, sigortaya başlama zamanına göre farklılık gösteriyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan EYT'liler, yaş şartı aranmaksızın yalnızca prim gün sayılarını tamamlayarak emekliliğe hak kazanabiliyor. SSK kapsamında bu durumdaki çalışanlar için 5000 ile 5975 gün arasında prim ödemesi yeterli oluyor. Yaştan emeklilikte ise kadınlar 58, erkekler 60 yaşında ve en az 3600 gün prim ödemesiyle emekli olabiliyor.
Prim Gün Sayısını Artırmanın Yolları: Kimler Borçlanma Yapabilir?
Eksik prim günü olan çalışanlar için bazı özel durumlarda SGK'ya borçlanma yaparak emeklilik hakkı kazanmak mümkün. Ancak bu hak, belirli şartlara ve sürelere bağlı. İşte borçlanılabilecek bazı önemli süreler:
- Kadın çalışanların doğum sonrası 2 yıla kadar olan süreleri (en fazla 3 çocuk için).
- Erkek çalışanların askerlik süreleri.
- Avukatlık stajı dönemleri.
- Yüksek lisans, doktora, uzmanlık eğitimlerinde geçen süreler.
- Grev, lokavt, tutukluluk ya da gözaltı süreleri (beraatle sonuçlanması halinde).
- Kısmi süreli çalışanların eksik günleri.
- Resmi öğrenci olarak yurtdışında geçirilen süreler.
Eksik Prim Günleri Borçlanma ile Tamamlanabilir mi? İşte Detaylar!
Kendisi veya hak sahipleri yazılı olarak talepte bulunduğunda ve talep tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında belirlenecek günlük kazancın %32'si üzerinden hesaplanan prim borcunu bir ay içinde ödediği takdirde, bu süreler sigortalılık süresine sayılıyor.
Ancak, kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanların 21 Şubat 2011 sonrası eksik sürelerine ait genel sağlık sigortası primleri ödenmişse, borçlanma tutarı %20 üzerinden hesaplanıyor. Borcun bir ay içinde ödenmemesi halinde borçlanma geçersiz sayılıyor ve tekrar borçlanma için yeni başvuru gerekiyor.
Kısmi Borçlanma İmkanı Var mı?
Evet, sigortalılar veya hak sahipleri, borçlanmak istedikleri sürelerin tamamını ödeyebilecekleri gibi, sadece bir kısmını da ödeme hakkına sahip. Kısmi ödeme yapılması durumunda, yalnızca ödenen miktara karşılık gelen gün sayısı kadar prim ödeme gün sayısı kazanılıyor.
Borçlanma Sigorta Başlangıç Tarihini Geriye Çekebilir mi?
Evet, borçlanılan süreler sigorta başlangıcından önceki dönemlere aitse, sigortalılık başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye çekilebiliyor. Bu durum, emeklilik yaşını ve prim gün hesabını doğrudan etkileyebiliyor.
Ek Ders Karşılığı Çalışanlar da Borçlanabiliyor mu?
Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı kurumlarda ek ders ücreti karşılığında görev yapan uzman ve usta öğreticiler de belirli şartları sağlamaları halinde borçlanma hakkına sahip. 25 Şubat 2011 öncesinde bu statüde çalışanlar, ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini belgelendirmek koşuluyla borçlanma yapabiliyorlar.
Gözaltı ve Tutukluluk Süreleri de Borçlanılabilir mi?
12 Eylül 1980 darbesi döneminde gözaltına alınan veya tutuklanan ve sonrasında hakkında takipsizlik kararı verilen ya da beraat eden kişiler, bu süreçte geçen sürelerini de borçlanma kapsamında değerlendirebiliyorlar. Bu sürelerin borçlanılabilmesi için durumun belgelenmesi yeterli.
Borçlanmalar Hangi Sigorta Statüsünde Değerlendiriliyor?
Yukarıda belirtilen tüm borçlanmalar, 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi çerçevesinde değerlendiriliyor ve 4/A (eski adıyla SSK) kapsamında sigortalılık süresine ekleniyor.
Emeklilik Şartları: 1999-2008 Arası Sigortalılar İçin Durum Ne?
9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların emeklilik yaşı ve prim günü genellikle sabit. Kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında ve 7000 prim günü ile emekli olabiliyorlar. Daha az prim günü olanlar için ise 4500 gün primle emeklilik mümkün ancak bu durumda sigortalılık süresinin 25 yılı tamamlamış olması gerekiyor.
Günlük Borçlanma Tutar Ne Kadar?
- Yurt içi borçlanmalar: Günlük 277,39 TL üzerinden hesaplanıyor ve son ödenen prim statüsüne göre değerlendiriliyor.
- Yurt dışı borçlanmaları: Günlük 390,08 TL üzerinden hesaplanıyor ve bu borçlanmalar Bağ-Kur (4/B) statüsüne sayılıyor.
Emekli Maaşı Nasıl Artırılır? İşte Altın Değerinde Tavsiyeler!
Emekli maaşları, kişinin çalışma hayatı boyunca SGK'ya bildirilen prime esas kazançlara göre belirleniyor. Bu nedenle işverenlerin, çalışanların gerçek maaşları üzerinden bildirim yapması, emekli aylığı miktarını doğrudan etkiliyor.
Ancak 2008 yılında değişen emekli aylığı hesaplama sistemi sonrasında, asgari ücret ve asgari ücrete yakın maaşla çalışanların emekli aylıkları birbirine yakın bir seviyeye geldi. Asgari ücretin üç ile yedi buçuk katı arasında maaşla çalışanlar ise diğerlerine kıyasla bir miktar daha yüksek emekli maaşı alabiliyorlar. Bu nedenle, çalışma hayatında yüksek kazanç elde etmek ve bu kazançların SGK'ya doğru bir şekilde bildirilmesini sağlamak, emekli maaşını artırmanın en önemli yollarından biri olarak öne çıkıyor.
https://www.tgrthaber.com/ekonomi/emekli-olunca-ne-kadar-maas-alacaksiniz-ozgur-erdursun-tek-tek-acikladi-milyonlari-il-3214088?s=6